1423 or. Noua Villa (ACC 64, 23v), 1445 Nowa Wyesch (PG 2, 89v), 1463 Nowawyesch (ACC 43, 9), 1510 Novavilla (LBP 221), 1 km na N od Szamotuł, obecnie cz. tego miasta.

1. 1445 n. pow. pozn. (PG 2, 89v); 1508 n. par. Szamotuły (ASK I 3, 17v).

2. 1571 w aktach zamiany dóbr między Łukaszem Górką a Janem Świdwą Szamotulskim wzm. o ogrodzie zw. Góra i przyległej do niego łące w N., które ciągną się do drogi z N. do Starego Miasta k. Szamotuł (PG 21 k. 169v, 170v).

3A. Własn. szlach., dobra → Szamotuły. 1423 Dobrogost podkomorzy gnieźn. i Wincenty kaszt. międz., dziedzice Szamotuł, uposażają kolegium 8 mansjonarzy w kościele par. w Szamotułach i zapisują im 51 grz. czynszu na dobrach Piechanin, Lulin, Mościejewo, N.V. pod Szamotułami, Witowle [obecnie Witobel] i Krąpiewo (Wp. 8 nr 977; Now. 2, 615 – tu błędnie 81 grz.!).

1445 Małgorzata c. Wincentego z Szamotuł, ż. [Wacława] ks. opawskiego i raciborskiego daje stryjowi Dobrogostowi i jego ss. Janowi i Piotrowi, tzn. swym braciom stryj., 1/2 m. Szamotuły z zamkiem oraz wsie Kępa i N. (PG 2, 89v).

3B. 1/2 N.W. w ręku potomków Jana s. Dobrogosta Szamotulskiego (1462-1580):

1462-63 Jan [Starszy] Świdwa z Szamotuł [syn Jana, wnuk Dobrogosta] uposaża nowo erygowaną kaplicę Ś. Trójcy w kościele par. w Szamotułach w czynsz 7 1/2 grz. od sumy 90 grz. zapisanej na 1/2 N. (PG 6, 104; ACC 43, 9); 1470 tenże zapisuje Jakubowi pleb. w Kórniku czynsz 8 grz. od sumy 100 grz. zapisanej na 1/2 N. (PG 8, 57v).

1499 Winc. Świdwa z Szamotuł [syn Jana Starszego], pozwany przez Macieja z Pigłowic kanonika i komendarza [tu w znaczeniu prepozyta?] koleg. w Kórniku o zaległy czynsz 8 grz. od sumy 100 grz., które zm. Jan ojciec Wincentego zapisał na wsi N.W. oraz na 1/2 wsi Gaj [Mały] (→ wyżej: 1470); Wincenty zeznaje, że bp Uriel Górka w 1484 zwolnił na zawsze jego ojca, a także jego sukcesorów, od płacenia tego czynszu jako zadośćuczynienie za ochronę życia bpa (tuicio vite) oraz pomoc materialną w czasie, gdy dobra rodowe (patrimonium) i kościelne bpa niszczone były przez Wawrz. Kośmidra [Gruszczyńskiego] (AC 2 nr 1545).

1563 Jan Świdwa Szamotulski kaszt. biech. posiada 1/2 N. → p. 3C; 1571 Jan Świdwa Szamotulski [syn Jana kaszt. biech.] posiada 1/2 N. → p. 2; [jego c. Zofia była żoną Jana Rokossowskiego, s. Jakuba, właściciela drugiej połowy dóbr szamotulskich, a więc i drugiej 1/2 N., → p. 3C].

3C. 1/2 N. w ręku Piotra s. Dobrogosta Szamotulskiego i jego spadkobierców (1473-1579):

1473 Piotr z Szamotuł kaszt. pozn. spłaca sumę główną 144 grz. zapisaną na N. k. Szamotuł, z której płacony był czynsz dla altarii w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu; altarysta Jerzy Major [Strosberg] raz Erazm Strosberg mieszcz. pozn.¹Byli to bracia stryjeczni (M. Mika, Studia nad patrycjatem poznańskim w wiekach średnich, Poznań 1937, s. 43, 59 – Jerzego autor nazywa Grzegorzem) kwitują odbiór tej sumy (AR 2 nr 1221).

1481 Andrzej Szamotulski [syn Piotra] kaszt. międz. posiada 1/2 m. Szamotuły oraz połowy kilku wsi, m. in 1/2 N. (PZ 20, 121); 1496 tenże kaszt. kal. daje swej c. Katarzynie 1/2 dóbr Szamotuły, w tym m. in. 1/2 N.V., na tak długo, dopóki jej nie wypłaci 2000 grz. posagu (PG 7, 102v; PG 11, 125v).

1510 tenże Andrzej [Szamotulski] wda [pozn.] płaci co roku z 1/2 N. kościołowi par. [w źródle określony jako collegium] w Szamotułach czynsz 10 grz. [równowartość 16 zł] (powinien płacić 17 zł węg.; LBP 221).

1511 Katarzyna c. Andrzeja Szamotulskiego wdy pozn. daje mężowi swemu Łukaszowi z Górki [Miejskiej] star. gen. wlkp. 1/2 dóbr Szamotuły, w tym m. in 1/2 N. (MS 4 nr 10171); 1512 król Zygmunt zezwala wspomn. Łukaszowi z Górki zapisać oprawę tejże Katarzyny na jego dobrach dziedz. (w tym na 1/2 N.) oraz na sumach zapisanych na dobrach król. (MS 4 nr 10209).

1563, 1571 1/2 N. należy do Łukasza z Górki [s. Andrzeja, wnuka wspomn. wyżej Łukasza] → niżej, → p. 2.

1579 Jakub Rokossowski podskarbi w. kor. kupuje od Stan. Górki 1/2 dóbr Szamotuły, w tym m. in. 1/2 N. (PSB 31, 534; UDR 1/2 i 10 wg indeksu); 1591 N. [prawdop. cała wieś] należy do Jana Rokossowskiego [s. Jakuba, zięcia Jana Świdwy Szamotulskiego] (KoścZ 77, 113v).

1508-80 [poniższe przekazy dotyczą w niektórych latach obu części wsi N.W.]: 1508 wiardunki wojenne z N. od 13 ł. (ASK I 3, 17v); 1509 pobór z N.W. z cz. [Andrzeja Szamotulskiego] wdy [pozn.] od 12 1/2 ł. oraz od sołtysa z 1 ł. (ASK I 3, 57v); 1510 pobór od 13 ł. (ASK I 3, 261); 1563 pobór z części [Łukasza z Górki] wdy kal. od 5 1/2 ł. i 3 ł. soł. oraz z cz. [Jana Świdwy Szamotulskiego] kaszt. biech. od 5 1/2 ł. i 1 ł. soł. (ASK I 5, 233); 1577 pobór płacą: Mik. Łącki i Jan Świdwa Szamotulski [syn Jana] (ASK I 5, 709); 1580 pobór płacą: Jan Świdwa od 6 ł., 1 komor. oraz od sołtysa z 1 1/2 ł., a Jakub Rokossowski od 3 ł., 2 zagr., 1 komor., 4 1/2 ł. opust. i 3 ł. soł. (ŹD 31).

4. 1506 Katarzyna ż. Macieja sołtysa w N.W. k. Szamotuł, → Oporowo k. Ostroroga, p. 3. (PG 13, 91); 1509, 1563, 1580 łany soł. w N.W. → p. 3; 1591 uczc. Jan Wardęga sołtys z N. (KoścZ 77, 113).

5. 1510 z N. płacą dziesięcinę po 1 wiard. z łanu mansjonarzom w kościele par. w Szamotułach (LBP 222).

Uwaga: N.W. dzielona była na 2 części: pierwszy taki podział, między Dobrogostem a Wincentym, trwał do 1445; drugi nastąpił między Janem a Piotrem ss. Dobrogosta oraz ich potomkami i trwał do drugiej połowy XVI w. W jednym ręku połączył tę wieś dopiero Jan Rokossowski jako dziedzic (po ojcu Jakubie) dawnej części Piotra (będącej potem w rękach Górków) i jako zięć Jana Świdwy z linii Jana s. Dobrogosta.

Uzupełnienia dot. genealogii rodziny Świdwów Szamotulskich wg: Dworzaczek tabl. 104.