1230 or. Tsirotsovo (Wp. 1 nr 128), 1236 Sirotsovo (Wp. 1 nr 194), 1239 Sirotzove, Sirotzowe (Wp. 1 nr 217; DKM 350), 1240 Sycorovo! (Wp. 1 nr 225), 1247 Syronov (Wp. 1 nr 265), 1256 Srochevo, Sirozovo (Wp. 1 nr 342, 362), 1257 Sirotzevo (Wp. 1 nr 351), 1261 Srocevo (Wp. 1 nr 391), 1425 Sroczewo (KoścZ 8, 153), 1470 Srzoczewo (KoścZ 15, 503), 1471 Sraczewo (PG 8, 92), 1502 Szroczevo (PG 62, 317), 7,5 km na NW od Książa.

1. 1485 n. pow. kośc. (PG 10, 18v), 1521 pow. śrem. (MS 4 nr 12882, 12883); 1510 n. par. Kępa Mała (LBP 70).

2. 1239 przeprawa przez rz. Wartę w S., miejsce na postawienie mł. w dziedzinie Zwola →p. 3; 1256 gran. między posiadłościami komesa Jarosta syna Chwała, m. in. wsią S. a posiadłościami kl. w Paradyżu, stanowić ma struga →Niegutka aż do jez. Stara Rzeka →p. 3; 1256 tenże komes Jarost bratanek komesa Bronisza zawiera z opatem cyst. z Paradyża umowę dotyczącą rozgraniczenia swych wsi Zaborowo i S. od wsi klaszt. Chrząstowo i Albrechtowo: gran. biegnie od miejsca zw. Sep, przecina drogę z Chrząstowa do Zaborowa, dochodzi następnie do rz. →Niegutka i dalej idzie wzdłuż tej rz. do jez. Stara Woda [1256: Stara Rzeka →p. 3], które nal. do komesa; wszystko po lewej stronie gran. należy do opata, po prawej natomiast do komesa; tereny przy jez., leżące od strony Albrechtowa, należą do opata; wspomn. dąbrowa leżąca między Sepem a rz. Niegutką (Wp. 1 nr 262).

1261 jeziora przyległe do dziedziny S. →p. 3; 1425, 1430 zapowiedź S. →p. 3; 1443 gran. S. i Łążka (K 3, 241, cytowanego tam aktu nie odnaleziono); 1476 brzeg Warty →p. 3; 1494 Krzywe Jeziorko [w S.?] →p. 3; 1501-15 las zw. Radocha w S., 1532 łąka zw. Rutki między Chrząstowem a S., 1532 łąka zw. Skórkówka w S. (K 3 s. 119, 151, 201, cytowanych tam aktów nie odnaleziono).

Młyn w S. zw. Sroczewski: 1428 mł. koło S., 1476 Młyn Sroczewski, 1486 mł., 1494 mł. o 2 kołach, 1514 mł. w S., 1558 mł. w S., 1563 Młyn Sroczewski →p. 3; →Uwaga.

3. Własn. rycerska, potem kl. w →Paradyżu, następnie szlach. 1230 komes Bronisz¹O przynależności rodowej komesa Bronisza →Paradyż – opactwo, przyp. 8 zapisuje kl. cyst. w →Paradyżu swe dobra, w tym wieś T., zastrzega jednak dożywocie sobie i swej ż. (Wp. 1 nr 128); 1236 ks. Władysław [Od.] potwierdza nadanie wspomn. dóbr, w tym wsi S., przez komesa Bronisza dla kl. cyst. w →Paradyżu, zwalnia te dobra od ciężarów pr. pol. i ceł (Wp. 1 nr 194); 1239 tenże komes nadaje cyst. z Paradyża dochody z przeprawy na rz. Warcie w S. oraz miejsce na postawienie mł. w dziedzinie Zwola (Wp. 1 nr 217; DKM 350); 1240 tenże komes nadaje wspomn. cystersom swe dobra, w tym S., zastrzegając sobie dożywocie (Wp. 1 nr 225).

1247 pap. Innocenty IV bierze pod opiekę kl. cyst. w →Paradyżu wraz z dobrami, w tym S. (Wp. 1 nr 265).

1256 komes Jarost syn Chwała oświadcza, że, po wielu sporach z kl. cyst. w Gościkowie zw. Paradyżem, za zgodą swego brata Sędziwoja i brata stryj. Mikołaja, daje cystersom swe wsie Kotowo i Pamiątkowo [pow. pyzdr.], a otrzymuje w zamian wsie S., Zakrzewo i Zaborowo; gran. między posiadłościami stanowić ma struga →Niegutka aż do jez. zw. Stara Rzeka (Wp. 1 nr 342); 1256 tenże komes Jarost bratanek komesa Bronisza →p. 2.

1257 ks. Przemysł [I] zobowiązuje się bronić cystersów z →Paradyża w sprawie zamiany wsi Pamiątkowo oraz udziela klasztorowi zwolnień od ciężarów pr. pol., zezwala lokować w dobrach klaszt. wsie na prawie niem. (w interpol. wersji dok.²O interpolowanym dok. Wp. 1 nr 351, →Bielińska 261-262; Sik.Kryt. 163-165 wśród wsi klaszt. wymienione także S.; Wp. 1 nr 350, 351 – kop. z XVII w.); 1261 ks. Bolesław [Pob.] zaświadcza, że komes Jarost syn Chwała dał klasztorowi w Gościchowie zw. Paradyżem wieś S. wraz z przyległymi jeziorami, zastrzegając dożywocie sobie i swojej ż. (Wp. 1 nr 391).

1361 król Kazimierz potwierdza podział dóbr dokonany przez ss. zm. wdy kal. Mikołaja z Dębna i Biechowa: scholastyk pozn. Mikołaj z Nowego Miasta otrzymuje od swych braci Janusza kaszt. biech. i Wincentego m. in. wieś S. (Wp. 6 nr 197).

1425 Mikołaj z S. i wsi Zawory [k. Książa]; woźny zapowiada jego dobra (KoścZ 8, 153); 1428 tenże →niżej.

1428 Siechna wd. po Paszku z S. zawiera ugodę ze swymi ss. Mikołajem i Piotrem; odstępuje im swą oprawę w dziedzinie →Łążek [k. Książa] z wyjątkiem jezior Linowce, Krzyżewce i Żelazno; Mikołaj i Piotr mają „dać pracę” (laborem dare) [tj. ludzi do pracy] z Łążka i Zaworów dla mł. powyżej (super) S. (PyZ 6, 87v); 1430 woźny zapowiada wieś S. tejże Siechny (KoścZ 9, 243).

1437 Świętosław z S. zastępca procesowy Jana Czarnkowskiego (PZ 14, 12v).

1464 Tomasz z S. kupuje z zastrz. pr. wykupu od Stanisława z Radzewa [k. Kórnika, pow. pyzdr.] folw. zw. Tomaski i dwór we wsi Konarskie [k. Kórnika, pow. pyzdr.] za 50 grz. (PG 7, 193v).

1470 Jan, Paweł i Marcin z Łążka pozwani przez Jakuba Dymoczewskiego o niezapłacenie 66 grz. posagu; sąd wwiązuje Jakuba w dobra tych braci we wsiach Łążek i S. (KoścZ 15, 503).

1471 Katarzyna ż. Andrzeja z Pigłowic [pow. pyzdr.] sprzedaje za 50 grz. swym ss. Marcinowi i Piotrowi dziedzicom z Zaworów oprawę zapisaną jej przez jej pierwszego męża Piotra Zaworskiego na 1/2 wsi S. (PG 8, 92).

1471 Aleksander z Zaworów zapisuje swej ż. Małgorzacie po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr w S. i Zaworach należnych mu w działach z braćmi (PG 8, 93).

1475 Jan pleb. w Górze [k. Jarocina, pow. pyzdr.], Paweł pleb. w Witaszycach [pow. kal.] oraz Marcin Łęscy z Łążka [ss. Mik. Zaworskiego?] sprzedają Janowi Baranowskiemu kaszt. krzyw. 1/2 S. za 150 grz. (PG 9, 29).

1475-76 Jan Baranowski kaszt. krzyw. [zm. a. 25 X 1485] (UDR 1/1, 131): 1475 tenże →wyżej; 1476 tenże daje Hektorowi Koszuckiemu swój brzeg Warty w S., a otrzymuje od niego w zamian pr. do wyrębu drzew w Kotowie [pow. pyzdr.] w celu zbudowania Młyna Sroczewskiego (PG 9, 56).

1485-96 Jan i 1485 Adam bracia Baranowscy: 1485 ciż dzielą się dobrami: Adam otrzymuje Baranowo, Grzybno i Rogaczewo z folw. oraz 1/2 Przewozu wraz z przeprawą przez Wartę, a Jan otrzymuje Chomęcice, Bzowo, 1/3 Rosnowa, 1/2 S. oraz 150 grz. (PG 10, 18v-19); 1486 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojciechowi i Janowi z Rusocina (niegdyś z Dobczyna) za 100 grz. 1/2 S. wraz z pr. do wyrębu sosen na brzegu Warty celem zbudowania mł. i kupuje od Rusockich Dobczyn za 400 grz. (PG 10, 43v); 1494 tenże Jan sprzedaje z zastrz pr. wykupu Maciejowi niegdyś Chaławskiemu 2 ł. os. i zagr. os. w Rusocinie, mł. o 2 kołach w S., pr. rybołówstwa na Krzywym Jeziorku [w S.?] za 45 grz. (PG 7, 13v; PG 11, 20v); 1496 tenże Jan sprzedaje z zastrz. pr. wykupu wikariuszom kat. pozn. 2 1/2 grz. czynszu na dobrach Rusocin, Dobczyn, Olsze, Chrząstowo i S. za 30 grz. (PG 7, 113).

1508 Wojc. Zaworski sprzedaje Mik. Zaborowskiemu 1/2 swej cz. S. za 100 grz. (PG 14, 32); 1510 Zaworowski →p. 5.

1502-14 Marcin Baranowski, syn Jana: 1502 tenże wykupuje sumę główną 30 grz. na dobrach Rusocin, Dobczyn, Olsze, Chrząstowo i S., na których były zapisane [w 1496] 2 grz. czynszu dla wikariuszy kat. pozn. (PG 62, 317); 1510 [tenże?] Baranowski →p. 5; 1511 tenże syn Jana, dz. w Rusocinie, Dobczynie, Olszach, Chrząstowie i S. zapisuje swej siostrze Apolonii, ż. Bogusława Pierzchleńskiego, tytułem posagu 600 grz. i 40 fl. m. in. na 1/2 S. (PG 68, 117v); 1514 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Wojc. Dobczyńskiemu S. opust. bez mł. na Warcie za 10 grz. (KoścZ 19, 50v; KoścZ 22, 46v).

1508 Mik. Zaborowski →wyżej.

1521 bp krak. Jan Konarski wraz ze swymi braćmi Piotrem kustoszem krak. i Janem archid. krak., ss. Andrzeja Konarskiego kaszt. kam., oraz Piotr, Stanisław i Jan ss. zm. Stanisława dz. w Górze pozwani przez Feliksa Górskiego z Kępy o dobra Zaborowo i S. po zm. Mik. Lasocie Zaborowskim (KoścZ 24, 127v-128).

1521 Jan, 1521 Stanisław, 1521-53 Piotr i 1521-48 Feliks Górscy (Konarscy), ss. Stan. Konarskiego: 1521 ciż otrzymują od swego stryja, bpa krak. Jana, oraz swego brata [stryj.] Jerzego dobra Zaborowo i S., które bp otrzymał po swym bracie wujecznym (frater avuncularis), a Jerzy Konarski po stryju, zm. Mik. Lasocie Zaborowskim (MS 4 nr 12882, 12883; →Konary k. Miejskiej Górki); 1541 tenże Piotr sprzedaje z zastrz. pr. wykupu pannie Agnieszce c. Wojc. Kaniewskiego 1 ł. os. w Świączynie, 1 ł. os. w S. i 1 ł. os. w Zaborowie za 260 zł (PG 17, 482); 1542 tenże Feliks otrzymuje w działach z Piotrem Zaborowo, S. opust. i Świączyn, a daje mu w zamian cz. dóbr Góra, Brzostów, Zalesie, Wława, Łobez os. i Kapalica opust. w pow. pyzdr. (PG 17, 505); 1543 tenże Feliks sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Marcinowi Zborowskiemu cześnikowi kor. Zaborowo, S. i Świączyn za 700 zł (PG 18, 2); 1548 tenże Feliks zapisuje ż. Katarzynie, c. Marcina Strzępińskiego, po 400 zł posagu i wiana na połowach Zaborowa os. i S. opust. (PG 18, 436v); 1550 tenże Piotr pozwany przez wspomn. Katarzynę wd. po swym bracie Feliksie o jej dobra oprawne w Zaborowie, Świączynie i S. (PG 93, 282); 1550-51 tenże Piotr toczy proces ze wspomn. Katarzyną i jej synem Jerzym Górskim o podział dóbr Zaborowo, Świączyn os. i S. opust. (PG 93, 388; PG 94, 239); 1553 tenże Piotr toczy proces ze Stan. Rozdrażewskim z Nowego Miasta o 1/2 dóbr Zaborowo, Świączyn os. i S. opust.; wspomn. c. tegoż Feliksa Konstancja, której wujem jest Rozdrażewski (PG 97, 764v).

1529 Agnieszka Pigłowska (wd. po Piotrze Drzewieckim [ze wsi Drzewce k. Ponieca]) w sporze z Wojciechem, Janem, Zofią, Jadwigą dziećmi Piotra Drzewieckiego o posag ich matki Anny Bieczyńskiej (pierwszej ż. Piotra) oprawiony na S. przez Mik. Daleszyńskiego (KoścZ 24, 616).

A. 1542 wykup czynszu od sumy głównej 18 grz. zapisanego na S. dla kaznodziei w Koźminie (PyZ 17, 148).

1545 Jan Baranowski zapisuje ż. Jadwidze, c. zm. Mik. Brodowskiego, po 650 zł posagu i wiana na 1/2 dóbr Zalesie, Laskowo, Ochla, Koszkowo, Rusocin, Dobczyn, Olsze, Chrząstowo i S., które przypadną mu w działach z bratem Wawrz. Baranowskim (PG 18, 223).

1550-72 Jerzy Górski syn Feliksa Górskiego: 1550 tenże z matką Katarzyną →wyżej; 1568 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Pasikoniowi Pogorzelskiemu m. in. 1/2 S. opust., a 1569 wspomn. Jan Pasikoń sprzedaje te dobra z zastrz. pr. wykupu Jakubowi Żytowieckiemu albo Kopaszewskiemu (PG 20, 636v-637; PG 21, 40v); 1571-72 tenże Jerzy zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Mac. Markowskiego po 2000 zł posagu i wiana na połowach Zaborowa, Świączyna i S. (PG 21 k. 186v, 299v).

1558-61 Anna Baranowska c. Wawrzyńca: 1558 taż ż. Krzysztofa Gostyńskiego z S. (KoścG 12, 102); 1558-59 taż daje swemu mężowi Krzysztofowi Chrząstowo os., Olsze opust., 1/2 S. opust. i mł., a mąż oprawia jej po 5000 zł posagu i wiana na dobrach Gostyń (PG 19 k. 649v-650, 679; KoścG 12, 152v); 1561 taż Anna wd. po Krzysztofie, obecnie ż. Stan. Kościeleckiego wojewodzica łęcz., kwituje brata i bratanków zm. Krzysztofa z sumy 5000 zł posagu zapisanego przez jej zm. męża, a Gostyńscy dają jej wsie Chrząstowo, Olsze i 1/2 S. z mł. (PG 105 k. 65v-67, 288; PG 20, 28).

1584 Piotr Tarnowski [z Tarnowa, pow. pyzdr.] syn zm. Macieja sprzedaje swemu bratu Maciejowi m. in. dobra Zaborowo i S. (PG 22, 347v).

1563 pobór od dor. mł. Sroczewskiego o 2 kołach (ASK I 4, 202).

[W in. wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w. S. nie występuje.]

4. 1236 zwolnienie od pr. pol. i ceł →p. 3.

5. 1510 w S. Zaworowskiego [?, Zaborowskiego?] 5 ł. opust. i nieuprawianych, 2 rybaków, którzy dają plebanowi po 1 gr; z mł. [Marcina] Baranowskiego płacą rocznie po 1 ćw. (mensura) [mąki?]; są lasy i bory (LBP 70).

Uwaga: Dawna wieś S. położona była prawdop. na skraju górnej terasy Warty, ok. 500 m na NW od zabudowań dzisiejszego S., znajdujących się przy lokalnej drodze z Zaborowa do Dobczyna. Na MTop. 1998 widoczne są zabudowania położone nad starorzeczem Warty, co sugeruje, że dawne S. leżało zapewne nad rzeką. W obrębie dawnej wsi lub w jej bezpośrednim pobliżu znajdował się mł. zwany z czasem Sroczewskim Młynem. W pocz. XVI w. wieś była już opust. (nie było w niej osiadłych kmieci), podzielona między 2 rodziny, wchodziła w skład 2 odrębnych kompleksów dóbr. Sroczewski Młyn był wtedy własnością Baranowskich i wraz z cz. opust. wsi S. stanowił cz. kompleksu dóbr Chrząstowo, Dobczyn, Rusocin, Olsze. Młyn nie jest zaznaczony na mapach XVIII-XX w. (→GołAtl 1).