GNATOWICE

(1238 Gnatouice fals. z XIV w., 1242 Czedanthovicze [!], 1254 Gnatouicj, 1363 Gnathouicze, 1373 Gnatowicz, 1388 Suathouicz [!], 1429 Knathowicze [!], 1529 Gnatkowicze) 8 km na NW od Proszowic.

1. 1490 n. pow. krak.; 1581 pow. prosz. (ŹD s. 17, 441); 1470 n. par. Koniusza (DLb. 2 s. 170).

2. 1363 łąki zw. Sitnik (Sythnik) położone między wsiami Niegardów i G. [dziś w Niegardowie pole zw. Sitniki; UN 13 s. 60, 61] (Pol. 3, 138); 1379 8 łąk w Silniku (in Sytnik) położonych między G. a Niegardowem (Mp. 3, 906); 1400 cz. G. od strony Koniuszy (ZDM 4, 1152); 1470-80 role w G. leżące częściowo na wzgórzach, w kierunku Koniuszy. G. graniczą z Łosośkowicami i z Niegardowem (DLb. 1 s. 164, 248; 3 s. 291).

3A. Przed 1242 własn. ryc., następnie własn. kl. Bened. w → Staniątkach, od r. 1400 własn. Tęczynskich → 3B; 1238 bp krak. Wisław z Kościelca zatwierdza kl. staniąt. nadanie przez bpa mazowieckiego Andrzeja, m. in. G. (Pol. 3, 18 fals. z XIV w.); 1242 Konrad Maz. zatwierdza kl. staniąt., m. in. posiadanie Dobranowic i G. (Mp. 2, 1919 ― z transumptu z 1464, gdzie błędna lekcja nazwy G.: Czedanthovicze); 1243 tenże potwierdza kl. staniąt. nadanie przez bpa Andrzeja wsi G. (Pol. 3, 20 fals. z pocz. XIV w.); 1254 Bolesław Wstydl. potwierdza temuż kl. nadanie bpa Andrzeja, m. in. nadanie wsi G. (Pol. 3, 28); 1317 → p. 4 1363 Mikołaj i Tomasz dziedzice Niedźwiedzia [par. własna] sprzedają kl. staniąt. łąki zw. Sitnik między wsiami Niegardów i G. (Pol. 3, 138); 1379 Chebda z Niedźwiedzia sprzedaje za 60 grz. temuż kl. 8 łąk w Sitniku położonych między G. a Niegardowem (Mp. 3, 906); 1400 kl. staniąt. odstępuje Janowi z Tęczyna kaszt. krak. cz. G. od strony Koniuszy w zamian za wieś Kotowice (ZDM 4, 1152; DSZ 87; SP 8, 10 847).

3B. Własn. szlach. 1373 Klemens z G. prokurator Zawiszy [Gamrata z Kowali] kaszt. wojnickiego (Krzyż. 883); 1379 Helena, Halusza z G., ż. Iwana (SP 8, 596, 4088, uw. 18/23, 48/24, 55/16); 1381-9 Klemens z G. br. Szczepana (SP 8, 796, 857, 859, 1345, 1777, 2182, 2188, 2245, 2555, 2616, 3408, 3454, 3538, 3543, 3608, 3656, 4235, uw. 16/33, 18/38, 22/37, 23/29, 24/26, 28/27, 30/12, 32/1, 38/20, 43/24, 79/2, 84/17, 18, 159/11); 1381-8 Szczepan z G., br. Klemensa (SP 8, 796, 1295, 3214, 4450, uw. 79/2); 1381-7 Klemens z swoim br. Szczepanem o ranę nie otwartą, o 1 grz. i zebranie siana (SP 8, 796, 810, 856, 867, 943, 1296, 1434, 1495, 1682, 1741, 2130, 2550, uw. 41/9, 43/19, 48/37, 55/33, 59/35, 69/17); 1382 Szczepan z G. [różny od poprzedniego] (SP 8, 1741); 1384 żona Jaszka z G. (SP 8, 2240); 1384-8 Krystyna, Krzystka z G. (SP 8, 2337, 2553, uw. 84/18); 1386 Klemens, Szczepan i Święszek Kruszek kmiecie z G. (SP 8, 4060); 1386-7 Iwan i jego ż. Helena z G. z Hanką i jej mężem Miczkiem z G. o dziedzinę w G. (SP 8 uw. 18/23, 48/24, 55/16); 1386-8 Iwan, Iwo z G. (SP 8, 4088, uw. 48/24, 79/10); 1386-9 Miczek, Mikołaj z G. (SP 8, 4470, 4698, uw. 18/23, 151/23, 163/21, 173/26, 185/5); 1387-8 Hanka z G. ż. tegoż (SP 8 uw. 48/24, 28, 55/16, 84/17); 1387-9 Małgorzata, Machna, Masza z G. (SP 8, 4470, 4496, uw. 63/10, 65/23, 67/22, 69/15, 73/12, 169/33); 1388 Piotr z G.; Wawrzyniec karczmarz z G. (SP 8, 4470); Dziechna z G. (SP 8, 148/19); Klemens z G. i jego br. Szczepan przeciw żonie Jaszka z Pstroszyc o wyzucie ich siostrzeńców z dziedziny (SP 8 uw. 79/2); Klemens z G. procesuje się z Hanką ż. Mikołaja z G. (SP 8 uw. 84/17); tenże procesuje się z Krystką z G. (SP 8 uw. 84/18); Szczepan z Żydowa, Mikołaj z Wrzępi i Mikołaj z G. oraz ich bratankowie Jan i Andrzej sprzedali za 100 grz. Janowi [z Tarnowa] wwdzie sand. całą cz. dziedzictwa w Skrzyszowicach [dziś Skrzeszowice] (SP 8, 4698); sąd ziemski krak. poświadcza, że Mikołaj z Wrzępi, Mikołaj, Jaszek i Krystyn z G. [w wyd. błędnie Suathouicz], Tomasz z Proszowic, Penussius [Szczepan?] z Żydowa sprzedali za 100 grz. po śmierci swego br. Sędka Janowi [z Tarnowa] wwdzie sand. cz. swego dziedzictwa w Skrzyszowicach (Pol. 3, 172); 1389 Mikołaj z G. oddala roszczenia matki Pełki z Dalowic o dziedzinę w G. (SP 8 uw. 185/5); 1389-90 Małgorzata ż. Szczepana z Żydowa procesuje się z wdową i dziećmi Szczepana z G. o ojcowiznę w G. (SP 8 uw. 192/5, 210/14); 1399 Szczepan kmieć z G. (SP 8, 8466); Hanka c. Jaszka z G. sprzedaje za 60 grz. Janowi [z Tęczyna] kaszt. krak. całą swoją ojcowiznę w G. (SP 8, 8974); 1400 → 3A; Szczepan z G. i jego s. Piotr sprzedają za 60 grz. temuż Janowi wszystkie swoje cz. dziedzictwa w G. (SP 8, 10 964); 1402 tenże Jan zapisuje na wypadek swej śmierci swym ss. Andrzejowi, Nawojowi i Piotrowi zamek → Tęczyn z wsiami, m. in. z G. (SP 2, 919); 1404 Jan s. Klemensa z G. (wg ind. WAP); 1408 Andrzej z Tęczyna [podstoli krak.] gwarantuje Janowi z Chrzelowa wypłacenie 5000 grz. posagu swej siostry [Praksedy] ewentualnym wwiązaniem w wieś G. i w folwark w Przecławicach (ZK 5 s. 29); tenże Andrzej zostaje zwolniony przez sąd ziemski krak. od roszczeń swej macochy Katarzyny odnośnie do wszystkich dóbr z wyjątkiem wsi G. po przedłożeniu przywileju [z r. 1402 → wyżej], w którym ich ojciec Jan przed zawarciem drugiego małżeństwa wydzielił im wieczyście ww. dobra. W sprawie G. toczy się osobna sprawa (ZK 5 s. 52); 1411 Paszek z G., 1420 burgr. zamku w Pieskowej Skale; 1411-5 Jan z G.; 1414 Stanek kmieć z G. (wg ind. WAP); Anna [z Goraja] wd. po Andrzeju z → Tęczyna kaszt. wojnickim i jej ss. Jan i Nawój z jednej strony oraz Nawój i Piotr br. [zm. Andrzeja] dokonują podziału dóbr. Annie i jej synom przypadają: G., Przecławice, Polekarcice (SP 2, 1347); 1415 Dorota c. Klemensa z G.; 1415-9 [Anna] wd. po Andrzeju z G. [i Tęczyna] kasztelanowa wojnicka; 1425 Piotr Baszka [kmieć?] z G.; 1429 Stanisław zw. Lorencz, Lorinecz kmieć z G. (wg ind. WAP); 1438 Jan z → Tęczyna wwda sand. i star. lubelski i jego br. Andrzej z Tęczyna [ss. Andrzeja i Anny] dzielą dobra. Janowi przypadają m. in.: Łętkowice, G., Polekarcice i folwark w Przecławicach (SP 2, 2760); 1443 Jan z Tęczyna wwda krak. zapisuje swej ż. Barbarze c. zm. Zbigniewa z Brzezia 200 grz. wiana i 200 grz. posagu m. in. na swoich dobrach w ziemi krak.: Łętkowice, G., na cz. Polekarcic, na cz. Przecławic i na Rędzinach (ZK 12 s. 53); 1445 własn. Jana z Tęczyna wwdy krak. (ZK 12 s. 321); 1448 tenże gwarantuje Mikołajowi z Trzeciesza zwrot 200 grz. wwiązaniem w swoje dobra w G. (ZK 13 s. 206); 1452 tenże gwarantuje Janowi i Jakubowi Płazom ss. Mik. Płazy z Polekarcic zwrot 850 grz. ewentualnym wwiązaniem w swoją wieś G. (ZK 14 s. 85); tenże gwarantuje Jak. Płazie s. Mikołaja z Polekarcic zwrot 850 grz. ewentualnym wwiązaniem w całą wieś G. (ZK 14 s. 147, 149); a. 1470 dz. Jan z Tęczyna h. Topór kaszt. krak. [zm. 1470]. Dwór ryc. z rolami folw., role kmiece (DLb. 1 s. 248-9); 1470-80 dziedzicami synowie Jana z Tęczyna kaszt. krak.1Tak DLb. 1 s. 63, w DLb. 2 s. 170 wymieniony jako dz. jeden tylko syn Jana: Zbigniew Krakowski 5 ł. kmiec., dwór ryc. z rolami (DLb. 1 s. 63; 2 s. 170); 1489-94, 1496, 1499, 1500, 1508 pobór z 5 ł. (ŹD s. 441; RP s. 138, 164, 180, 194, 210, 81, 15, 253, 345); 1504 Jan i Andrzej z → Tęczyna ss. zm. Zbigniewa pkom. krak. dzielą dobra po ich zm. stryju Andrzeju. Janowi przypadają m. in. G. (SP 2, 4547); 1510 Jan z Tęczyna zastawia za 2000 fl. Janowi Staszkowskiemu ze Staszkówki wsie dziedz., m. in. G. (ZK 155 s. 2-4); 1529 10 grz. czynszu z pr. odkupu z G. i Piotrkowic [par. Koniusza] należy do mansjonarii kościoła par. w Proszowicach. Role folw. i kmiece (LR s. 86, 147, 180); 1530 pobór z 5 ł. i z karczmy z 1 prętem roli (RP k. 21).

4. 1317 Władysław Łok. zezwala kl. w → Staniątkach przenieść wsie klaszt., m. in. G. z pr. pol. na pr. niem. średz. (Pol. 3, 76); 1417 Andrzej sołtys z G. (wg ind. WAP).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z 5 ł. kmiec. wart. 7 grz.2Tak DLb. 1 s. 63; DLb 2 s. 170 - 8 grz prebendzie Dziewięcielskiej3W DLb. 2 s. 249 błędnie: prebenda Dojazdowska w kat. krak., dzies. snop. wart. 1 grz. z ról folw. i niektórych ról kmiec. położonych na wzgórzach w kierunku Koniuszy należy do altarii Ś. Andrzeja w kat. krak. (DLb. 1 s. 63, 248-9; 2 s. 170); dzies. snop. wart. 3 grz. z folwarku ryc. dla plebana w Tęczynie (DLb. 2 s. 170); 1529 dzies. snop. wart. 2 1/2 grz. z ról folw. plebanowi w Tęczynie, dzies. snop. wart. 16 grz. z ról kmiec. w Chorążycach i G. prebendzie Dziewięcielskiej, dzies. snop. wart. 2 grz. z 2 ł. altarii Ś. Andrzeja (LR s. 147, 180, 268).

6. 1381-7 → p. 3B.

1 Tak DLb. 1 s. 63, w DLb. 2 s. 170 wymieniony jako dz. jeden tylko syn Jana: Zbigniew Krakowski.

2 Tak DLb. 1 s. 63; DLb 2 s. 170 - 8 grz.

3 W DLb. 2 s. 249 błędnie: prebenda Dojazdowska.